Bu yıl 28 Mayıs’ta kutlanacak Dünya Su Samuru Günü, bu eşsiz memelilerin ekosistemlerdeki kritik rolünü ve korunması gereken yaşam alanlarını gündeme taşır. Bu yazıda su samurlarının biyolojik ve ekolojik özelliklerine, karşı karşıya oldukları tehditlere ve onları korumaya yönelik çabalara yer verilecektir.
Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanı
Su samuru/Lutrinae, geniş bir coğrafyaya yayılmış yarı sucul yaşam tarzına sahip memelilerdir. Dünya üzerinde Avustralya ve Antarktika hariç tüm kıtalarda bulunur. Türkiye’de yalnızca Avrasya su samuru (Lutra lutra) doğal olarak bulunur.
30 milyon yıldır dünyada olan bu canlıların günümüzde her biri kendine özgü özelliklere sahip 13 su samuru türü bulunmaktadır. Boyları türüne göre 65 cm ile 1.8 metre arasında değişir. Mükemmel inşaatçılardır ve "holt" olarak bilinen inlerde yaşarlar. Bu holtlar genelde göller, nehirler, bataklıklar, sulak alanlar ve deniz kıyılarında bulunur. Genellikle birden fazla girişe sahiptir ve bir girişi de su altındandır. Bu da su samurlarının potansiyel yırtıcılar tarafından görülmeden girip çıkmalarına ve yavrularını güvenli büyütmelerine olanak tanır. En dikkat çekici özelliklerinden biri ise dünyanın en yoğun kürküne sahip olmalarıdır. Bu kürk onları sıcak tutarken, kürk ticaretine karşı da savunmasız hale getirir.
Doğal düşmanları neredeyse yoktur. Fakat Türkiye’de pusu kuran tilki, kurt gibi canlıların avladığı düşünülüyorsa da bununla ilgili net kayıtlar bulunmuyor. Dünya genelinde de timsah ve yırtıcı kuşlar gibi canlıların avladığı bilinir. Gececil, yarı sucul ve nesli tükenme tehlikesinde olduğu için doğada görülmesi oldukça nadirdir.
Beslenme ve Avlanma Davranışları
Su samurları, esas olarak balıklarla beslenir ancak diyetleri mevsime ve yaşam alanına bağlı olarak değişiklik gösterir. Özellikle Akdeniz ve ılıman iklimli tatlı su ortamlarında balık, ana besin kaynağıdır. Kış aylarında ise amfibiler, solucanlar, yumuşakçalar, kabuklular, böcekler, kuşlar ve hatta küçük memeliler de besinleri arasında yer alır. Her gün ortalama kendi vücut ağırlıklarının %30’u kadar besin tüketir. Bu sebeple her gün yaklaşık 5 saatini yiyecek aramak için harcar. Kirlilikle oluşan av kaybı nedeniyle yeni bölgelere göç edebilirler.
Sosyal Yapı ve Üreme
Oyuncu yapıları olmasına rağmen tek yaşamayı severler. Erişkinler, yalnızca üreme dönemlerinde veya dişi yavrularını büyütürken bir araya gelirler. Üreme dönemi yıl boyunca sürebilir ancak bazı bölgelerde, özellikle av yoğunluğuna bağlı olarak, üreme mevsiminde artış gözlemlenebilir. Gebelik süresi yaklaşık 60 gün olup, bir dişi genellikle bir ila dört yavru doğurur. Yavru su samurları, doğumdan sonra yaklaşık 1 yıl boyunca anneleriyle birlikte kalır. Doğada 8-12 yıl kadar yaşayabilirken koruma altında 20 yıla kadar yaşayabilirler.
Ekosistemlerdeki Rolü
Su samurları, sucul ekosistemlerin önemli bir parçasıdır. Sağlıklı bir su samuru popülasyonunun varlığı sağlıklı bir su havzasını ve o bölge için biyolojik çeşitliliğinin yüksek olduğunu gösterir. Su samurları, ekosistemlerinde besin zincirinin üst basamaklarında yer alır. Avlarının popülasyonlarını dengeler, su kalitesinin korunmasına katkı sağlarlar. Büyük iştahları, denizkestanelerini yiyerek yosun ormanlarını korur. Hollanda’da nüfuslarının azaldığı yerlerde yeniden tanıtma programları sayesinde eski yaşam alanlarına geri kazandırılmıştır.
Yerli Habitat
Türkiye'de Marmara, Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında yaşar. Yakın tarihlerde Kocaeli/Darıca’da ve İstanbul Bebek sahilinde görüntülenmiştir. Türün tehlikede olma nedenlerinden habitat kaybı en önemli faktördür. Endüstriyel atıklar, tarımsal ve evsel kirlilik ile gemi atıkları temiz suları kirleterek su samurlarının yaşama alanları da daralmaktadır.
Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından "Yakın Tehdit Altında" (Near Threatened) kategorisinde değerlendirilen bu türün korunması için habitatların korunması, kirliliğin azaltılması ve avlanmanın önlenmesi gibi önlemler gereklidir.
ViaSea Akvaryumu’nda Dünya Su Samuru Günü Etkinliği!
Viaport Marina Tuzla bünyesindeki ViaSea Akvaryumu, barındırdığı 12.000 canlı türü arasında yer alan ve türünün en küçük üyesi olan Asya kısa pençeli su samurlarına ev sahipliği yapıyor. Vahşi doğada sayıları hızla azalan bu sevimli canlılara dikkat çekmek amacıyla, Dünya Su Samuru Günü’nde eğitim, farkındalık ve araştırma odaklı etkinliklerle fark yaratıyoruz.
Etkinlik çevre eğitimcisi ve su samuru bakıcısıyla su samurları hakkında habitat sohbetiyle başlıyor. Etkinlik boyunca su samurlarına özel zenginleştirici ikramlar sunulacak, birbirinden eğlenceli aktivitelerle gün renklenecek. Ayrıca, akvaryum genelindeki diğer eğlenceli etkinliklere de katılabilirsiniz.
Kaynak
- crittercarewildlife.org/otter
- Womble, Jamie. "A Keystone Species, The Sea Otter, Colonizes Glacier Bay." National Park Service, 2016.
- David A. Jessup Southern Sea Otter as a Sentinel of Marine Ecosystem Health 19 May 2004
- Margot Hessing-Lewis Ecosystem features determine seagrass community response to sea otter foraging September 2018
- iucnredlist.org/
Linkedln Metni
Dünya Su Samuru Günü’nü Kutluyoruz!
28 Mayıs'ta kutlanacak Dünya Su Samuru Günü, bu eşsiz canlıların doğadaki kritik rollerine dikkat çekiyor. ViaSea Akvaryumu olarak biz de, doğada sayıları giderek azalan Asya Kısa Pençeli Su Samurlarına ev sahipliği yapmanın gururunu yaşıyoruz.
Su samurları sadece sevimli yüzleriyle değil, ekosistemlerdeki dengeyi sağlamadaki rolleriyle de dikkat çeker. Avladıkları türlerin popülasyonunu düzenleyerek su kalitesinin korunmasına katkı sağlarlar. Ancak yaşam alanlarının daralması ve kirlilik nedeniyle ciddi tehdit altındalar.
24 - 25 Mayıs tarihlerinde, 13:45 – 14:45 saatleri arasında ViaSea Akvaryumu’nda düzenlediğimiz özel etkinliklerle hem eğlendirdik hem de bu özel canlıları daha yakından tanıttık.
Çevre eğitimcileri ve su samuru bakıcısıyla yapılacak sohbetler, zenginleştirici sunumlar ve sürpriz aktivitelerle dolu bu günleri kaçırmayın!
Su samurları hakkında daha fazla bilgi için blog yazımızı ziyaret edin:
viaportmarina.com/blog
#ViaSeaAkvaryum #DünyaSuSamuruGünü #SuSamuru #DoğaKoruma #Farkındalık #ÇevreEğitimi #ViaportMarina #Tuzla #SürdürülebilirYaşam