Dünya Kaplan Günü, 2010 yılında Rusya’nın St. Petersburg kentinde düzenlenen Kaplan Zirvesi’nde ilan edildi. Bu özel gün, kaplanların ve onların doğal yaşam alanlarının korunması konusunda küresel farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
Kaplanların Güncel Durumu
Bugün, dünyada yaklaşık 5.574 vahşi kaplan kaldı. Kaplan nüfusunun yaklaşık %75’i Hindistan’da bulunuyor. Hindistan, 2010’dan bu yana uyguladığı koruma programları sayesinde kaplan sayısını 1.700'lerden 3.680’e yükseltmeyi başardı.
Ancak bu başarı hikâyeleri, Güneydoğu Asya’da Laos, Vietnam ve Kamboçya gibi ülkelerde yoğun avlanma ve habitat kaybı nedeniyle yok olma tehlikesiyle tezat oluşturuyor.
Umut Veren Gelişmeler
- Hindistan’daki Project Tiger ve NTCA gibi projeler sayesinde kaplan nüfusu iki katına çıktı.
- Udanti Sitnadi Kaplan Rezervi, yoğun anti-kaçakçılık çalışmaları ve topluluk katılımıyla örnek bir başarı hikâyesi oldu.
- Bilimsel çalışmalar sayesinde habitatların iyileştirilmesi ve iklim değişikliğine uyum stratejileri geliştiriliyor.
Süren Tehditler
- Yoğun avlanma ve tuzaklar, kaplanlar için en büyük tehdit. 2000-2018 arasında binden fazla kaplan yasa dışı yollarla ele geçirildi.
- Kaplan çiftlikleri ve kemik ticareti Güney Afrika’da ciddi bir sorun olmaya devam ediyor.
- Habitat parçalanması, kaplanların genetik çeşitliliğini ve hareket özgürlüğünü tehdit ediyor.
Etkili Koruma Stratejileri
- Bilim temelli izleme sistemleri (ör. Hindistan’daki M-STrIPES) sahadan veri toplayarak etkili müdahaleler sağlıyor.
- Uluslararası iş birlikleri (ör. Uluslararası Büyük Kedi İttifakı) politik ve teknik destek sunuyor.
- Yerel halkın sürece dahil edilmesiyle toplum temelli koruma çalışmaları güçleniyor.
- Habitat koridorları sayesinde kaplanların doğal dolaşımı ve genetik devamlılığı destekleniyor.
2025 İçin Çağrı: Daha Fazlasını Yapmalıyız
- TX2 hedefiyle, 2010’dan bu yana kaplan sayısı iki katına çıkarıldı. Ancak bu ivmenin devamı için daha fazla kaynak ve iş birliği gerekiyor.
- Güneydoğu Asya’da yeniden tanıtım ve araştırmalar yapılmalı; genetik veriler ve kamera tuzakları ile saha verisi toplanmalı.
- Kaçak avcılıkla mücadelede yaptırımlar artırılmalı; yasa dışı ticaret ve çiftlikler sıkı şekilde denetlenmeli.
- Yapay zekâ destekli tanıma sistemleri ve bilimsel modellemelerle koruma stratejileri geliştirilmeli.
- Sürdürülebilir ekoturizm ve yerel halkın katılımı, korumanın anahtarıdır.
Türkiye’deki Örnek Kurum: Aslan Park
Viaport Marina Tuzla’da yer alan Aslan Park, Bengal ve Sibirya kaplanlarına ev sahipliği yaparak türün devamlılığına katkı sağlıyor. Koruma projelerimiz sayesinde bugüne dek çok sayıda kaplan yavrusu dünyaya geldi.
Eğitim ve etkinlik birimimiz aracılığıyla düzenlediğimiz atölyeler, seminerler ve farkındalık çalışmalarıyla toplumda doğaya duyarlı bir bakış açısı kazandırmayı hedefliyoruz.
Siz de Destek Olun!
Dünya Kaplan Günü'nde yalnızca paylaşım yapmakla kalmayıp, somut adımlar atmak çok önemli.
Siz de;
- Eğitim kampanyalarıyla farkındalık yaratabilir,
- Gönüllülük ve bağışlarla projelere destek olabilir,
- Ekoturizmi teşvik ederek sürdürülebilir doğa korumasına katkı sağlayabilirsiniz.
Kaplanlar hâlâ kritik tehlike altında. Ama birlikte hareket edersek, bu muhteşem canlılara umut dolu bir gelecek bırakabiliriz.
Kaynakça:
- Wikipedia / International Tiger Day
- Advanced Institute for Wildlife Conservation
- Earth Observatory NASA (2024)
- Sibi Arasu, 2025
- Fred Schwaller, 2025
- South African Tiger Farms Report, 2024
