Giriş

22 Mart, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Dünya Su Günü olarak kabul edilmiştir. Bu özel gün, suyun önemi, sürdürülebilir kullanımı ve küresel su krizi hakkında farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. İklim değişikliği, nüfus artışı ve yanlış su yönetimi gibi faktörler, su kaynaklarını tehdit etmektedir. Bu yılki Dünya Su Günü, buzulların korunmasına odaklanarak, iklim değişikliği ve su kriziyle mücadelede buzulların kritik rolünü vurgulamaktadır.

Suyun Sürdürülebilir Kalkınmadaki Rolü

Su, sosyo-ekonomik gelişim, enerji ve gıda üretimi, sağlıklı ekosistemler ve insan yaşamı için vazgeçilmez bir kaynaktır. Ayrıca, toplum ile çevre arasındaki güçlü bağları oluşturur. Ancak, başta tarım ve sanayi faaliyetleri olmak üzere nüfus artışı ve iklim değişikliği gibi faktörler, su kaynaklarını tehdit etmektedir. Suyun adil ve sürdürülebilir kullanımı, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemlidir ve insani bir haktır. Bireyler olarak su tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirmeli, su israfını önlemeli ve su kaynaklarını korumak için gerekli önlemleri almalıyız.

Buzulların Önemi ve Korunması

Buzullar, dünya su döngüsünde kritik bir rol oynamaktadır. Günümüzde var olan buzullar çoğunlukla son buzul çağının kalıntılarıdır. Dünyadaki tatlı su kaynakları toplam su hacminin yaklaşık %2.5’idir. Bu miktarın %68,7’si (24 milyon km3’ü) buz ve kar olarak Antarktika ve Arktik’te, %30,1’i ise (8 milyon km3) yeraltı suyu olarak bulunmaktadır. BM, 2025'i Uluslararası Buzulların Korunması Yılı olarak ilan etmiştir. Bu özel günde, iklim değişikliği ve küresel su kriziyle mücadele planlarımızın merkezine buzulların korunmasını koyarak birlikte çalışmalıyız. Ayrıca, 2025'ten itibaren 21 Mart Dünya Buzullar Günü olarak kabul edilmiştir. Ancak, buzullar hızla erimekte ve bu durum deniz seviyelerinin yükselmesine, tatlı su kaynaklarının azalmasına ve ekosistemlerin bozulmasına neden olmaktadır.

Gerçekler ve Rakamlar
Dünya su kaynaklarının sadece %3’ünden daha azı tatlı sudur.

1984-2015 yılları arasında 10 farklı alpin bölgesinde incelenen 165 buzuldan 162'si önemli ölçüde geri çekilmiştir. Gözlemlenen buzullar yılda yaklaşık 0,75 m su eşdeğeri kaybetti, bu da metrekare buz örtüsü başına 750 litre su rezervi kaybına karşılık geliyor. Antarktika Buz Tabakasından gelen eriyen su, Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından değerlendirilen en yüksek sera gazı konsantrasyon yörüngesi (RCP8.5) altında 2100 yılına kadar deniz seviyesinde bir metreye kadar yükselmeye neden olması öngörülüyor. Bu durum, iklim değişikliği, pandemiler, kitlesel göç, hiperenflasyon gibi olası krizleri tetikleyebilir.

2002-2021 döneminde seller, yaklaşık 100.000 ölüme (2022'de 8.000 kişi) neden oldu, 1,6 milyar insanı etkiledi (2022'de 57 milyon kişi) ve 832 milyar ABD doları ekonomik kayba (2022'de 45 milyar ABD doları) neden oldu. Kuraklıklar, 1.4 milyardan fazla insanı etkiledi, 21.000'den fazla insanı öldürdü ve 170 milyar ABD doları tutarında ekonomik kayba yol açtı (CRED, 2023). Su açlığı ile bağlantılı küresel göçlerde yaklaşık %10 artış oldu. 2.2 milyar insanın temiz suya erişimi hala kısıtlı. Çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerde 5 yaş altı yaklaşık 1.5 milyon çocuk kirli su sebebiyle yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir.

Viaport Marina'nın Sürdürülebilir Gelecek Misyonu

Viaport Marina, doğa ve insanlık için sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeye odaklanıyor. Rus Mersin balığı ve vatozlar gibi simgesel türler ile sulak alanlar, denizler ve okyanusları koruma amacı güdüyoruz. Bu önemli hedeflere ulaşmak için topluluklar, ortaklar, şirketler ve hükümetlerle iş birliği yaparak, toplumda çevre bilincini artırmak için çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Ayrıca, korunan alanları genişletmek ve iklim değişikliğine karşı daha dirençli bir gelecek yaratmak için, öğrencilere yönelik eğitimler, etkinlikler ve sempozyumlar düzenleyerek farkındalık seviyeleri yüksek toplum için çalışıyoruz.

Sonuç ve Çağrı

Su, yaşamın temelidir ve gelecek nesiller için korunması gereken bir kaynaktır. Suyu adil ve sürdürülebilir bir şekilde kullanmak, hem bireysel hem de toplumsal sorumluluktur. Temiz suya erişimdeki eşitsizliklerin giderilmesi, buzulların korunması ve iklim değişikliğiyle mücadele, küresel ölçekte acil eylem gerektiren konulardır. Bu Dünya Su Günü'nde, suyun kıymetini bilmeli ve gelecek için harekete geçmeliyiz. Unutmayalım ki, su hayattır ve hayatı korumak hepimizin elindedir.

 

Kaynaklar

1. Volcanic trigger of ocean deoxygenation during Cordilleran ice sheet retreat Jianghui Du 2022 Nov, DOI: 10.1038/s41586-022-05267-y
2. Change in future climate due to Antarctic meltwater Ben Bronselaer 2018 Dec DOI: 10.1038/s41586-018-0712-z
3. Unesco Water for prosperityand peaceFacts, Figures and Action ExamplesThe United Nations World Water Development Report 2024
4. United Nations Peace, dignity and equality on a healthy planet/water
5. Is climate change a threat for water uses in the Mediterranean region? Results from a survey at local scale 2016 Feb DOI: 10.1016/j.scitotenv.2015.04.062
6. IPCC. (2021). Climate Change 2021: The Physical Science Basis.
7. United Nations. (2023). World Water Day 2023: Accelerating Change.
8. CRED. (2023). The Human Cost of Disasters: An Overview of the Last 20 Years.